Stiltewandeling 13 december 2023

Ha stiltewandelaars, gedichtenlezers en liefhebbers van een goed gesprek!

Verrassend genoeg was het de hele ochtend droog! En lekker om te wandelen en fietsen. Beetje wazig in de verte. De Drentse Aa ver buiten zijn oevers, waardoor de wandelaars een afsteker over het fietspad moesten maken. Zij zagen onderwijl allerlei vogels: grote zilverreiger, specht, roodborstje etc. En de kardinaalsmuts (laatste foto) bloeide nog/al (?). Een mooie ochtend! We liepen met een gedicht van Hans Andreus:

Geen kerstcantate

.

Niet alleen in het holst

van de nacht van het jaar,

iedere dag van het jaar

heeft het licht het koud.

.

Het vraagt om geen engelenstemmen,

het hongert naar

een beetje gerechtigheid

aan deze kant van de tijd.

.

En dromen doet het ook niet van

eeuwig hemelse zomers

in en om het vaderhuis,

het hunkert naar

.

aardse dagen ooit

zonder marteling en moord,

het licht dat van puur licht

kind is en woord.

.

Hans Andreus

 

‘Het tegenovergestelde van een vrolijke Kerstcantate’ en ‘De kern van de kerstgedachte’, waren de eerste reacties op het gedicht.

Wie of wat zou ‘het licht’ zijn, dat het koud heeft? vroegen we ons af. Iemand zei: ‘Het is de warmte van binnenuit, vanuit mijn eigen hart, dat gaat naar de ander. Dat verwarmt.’. Iemand anders vond dat het om het Kerstkind gaat. Daar zouden immers allerlei uitdrukkingen op wijzen, zoals “in het holst van de nacht”.

In elk geval vraagt dat licht “om geen engelenstemmen”. Dat begrepen we als de kerstkitsch, de overvloed, het gezellig moeten zijn. De romantiek rond Kerst. Daar wordt hier een domper op gezet. Denk aan het vrijgevig zijn aan goede doelen (alleen) rond Kerst. Maar het licht heeft het iedere dag van het jaar koud! Gebrek aan gerechtigheid moet het hele jaar aangepakt worden!

‘Als je vraagt om engelenstemmen, als je droomt van “eeuwig hemelse zomers” dan leg je het buiten jezelf, zei een stiltewandelaar, dan vraag je het van boven, terwijl je zélf verantwoordelijkheid hebt om bij te dragen.’

Niet aan de andere kant van de tijd, niet in de hemel, maar “aan deze kant van de tijd”, “in aardse dagen”. We verstonden dat als dat het gaat om het hier-en-nu, nú in dit leven. Op aarde. De stiltewandeling was daar een mooie metafoor voor: 5 kilometer je voeten op de aarde, door de modder.

Gewoon hier op aarde je handen uit de mouwen steken en goed doen. Bouwen aan een ”beetje gerechtigheid”. Niet een boel, maar een beetje. Niet boven je macht, je kunt dat best aan.

Daar gaat het om met Kerst. Om die boodschap. Het licht heeft het koud. Eén lichtje, zagen we. En dan komen wij met Kerst met onze vele lichtjes, onze bling-bling.

We zouden “het licht dat van puur licht kind is en woord” er haast mee overstemmen.

Bij die laatste twee zinnen bleven we nog wat hangen. Dat het licht van puur licht “kind” is heeft naar ons idee te maken met het onvoorwaardelijke van een kind. En misschien, denk ik nu, ook wel met het kwetsbare, en dat het kind afhankelijk is van ons. Om licht te kunnen geven. Ook dat licht dat in onszelf zit.

Het licht is ook “woord”. Daarbij dachten we aan de beginzinnen van Johannes ‘In den beginne was het woord’. Waarmee het kind/licht ook iets weergeeft van een belofte, een opdracht, een boodschap. Vervulling van een woord.

Maar moeten we die “engelenstemmen” nu helemaal aan de kant schuiven?

Staan die alleen voor de romantiek van Kerst? In het gedicht wellicht wel. Maar er werden mooie persoonlijke ervaringen uitgewisseld over de rol die ‘engelen’ in je eigen leven kunnen spelen. Een wandelaar zei dat ze voor haar staan voor contact met het hemelse, voor verbinding. Een ander zei dat die stemmen niet per se van buiten of van boven hoeven te komen: ze komen uit jezelf, maar bieden desondanks steun.

Het was een mooie wandeling met een mooi gesprek erna.

Heb je ook (weer) eens zin om mee te lopen? Op woensdagochtend 17 januari 2024 is de volgende.

Hier vindt u de planning van de stiltewandelingen tot de zomervakantie.

Intussen goede Kerstdagen gewenst, waarin je het licht koestert. En alvast een mooi 2024!

Hartelijke groet!

Berta

P.S. Eén van de foto’s is op dezelfde plek genomen als de ijzige foto over de Drentse Aa van de vorige stiltewandeling.